Πόσο καλά γνωρίζεις την λειτουργία των αντισωμάτων;

Ως αντιγόνο αναφέρεται οποιαδήποτε (ξένη) ουσία που δεσμεύεται  ειδικά σε ένα αντίσωμα ή σε έναν υποδοχέα Τ κυττάρου.

Ο επίτοπος είναι τμήμα ενός αντιγόνου που αναγνωρίζεται και δεσμεύεται από τα αντισώματα. Επομένως, τα περισσότερα αντιγόνα έχουν πολλαπλούς επιτόπους, συνεπώς ενεργοποιούν πολλούς μηχανισμούς του ΑΣ.

Αντίσωμα  είναι μία πρωτεΐνη (ανοσοσφαιρίνη) που αναγνωρίζει έναν συγκεκριμένο επίτοπο σε ένα αντιγόνο και ενεργοποιεί μηχανισμούς ανοσοαπόκρισης για την αντιμετώπιση του «εχθρού». Τα αντισώματα μπορούν να είναι μεμβρανικά, δηλαδή να φέρονται στην επιφάνεια των Β κυττάρων ή να εκκρινόμενα από τα πλασματοκύτταρα. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ανοσοσφαιρίνες στο σώμα μας, συνεπώς και αντισώματα, τα οποία διαφοροποιούνται ως προς τη δομή, τη λειτουργία και την χρονική περίοδο εμφάνισής τους. Έτσι, αναγνωρίζονται ως σήμερα διαφορετικές τάξεις αντισωμάτων, οι οποίες είναι: IgM, IgG, IgA, IgE, IgD.

Η IgM αποτελεί το 5-10% των ανοσοσφαιρινών του ορού. Κατά βάση παράγονται από τα Β κύτταρα που έρχονται σε επαφή με το αντιγόνο για πρώτη φορά. Ο χρόνος παραγωγής των IgM και απόκρισης στο αντιγόνο κυμαίνεται στις 4-10 μέρες και η συγγένεια με το αντίσωμα είναι σχετικά χαμηλή.

Η IgG είναι η πιο άφθονη τάξη αντισωμάτων στον ορό του αίματος, καθώς αποτελούν το 80% των ανοσοσφαιρινών. Μάλιστα συγκεκριμένοι τύποι αντισωμάτων IgG (τα IgG1, IgG3, IgG4)  παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του αναπτυσσόμενου εμβρύου. Παράγονται από τα Β κύτταρα μνήμης, εφόσον ο οργανισμός νοσήσει για δεύτερη φορά από τον ίδιο «εχθρό». Σε 3-5 μέρες υπολογίζεται ο χρόνος μέγιστης απόκρισης, η οποία είναι πολύ πιο ισχυρή από εκείνη των IgM αντισωμάτων, καθώς η συγγένεια αντισώματος-αντιγόνου είναι πολύ πιο ισχυρή και ειδική.

Τα IgA καταλαμβάνουν ποσοστό 10-15% των ανοσοσφαιρινών του ορού και εντοπίζονται κυρίως στο μητρικό γάλα, τη σίελο, τα δάκρυα και τη βλέννα της πεπτικής, αναπνευστικής και ουρογεννητικής οδού.

Τα IgΕ εντοπίζονται σε χαμηλή συγκέντρωση στον ορό και φαίνεται να συμμετέχουν σε αντιδράσεις υπερευαισθησίας όπως είναι οι αλλεργίες, το αναφυλακτικό σοκ, το άσθμα κ.α.

Τα IgD βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαμηλή συγκέντρωση στον ορό του αίματος και μαζί με τα IgΜ αποτελούν τα βασικότερα αντισώματα που εντοπίζονται στις μεμβράνες των Β κυττάρων.